ԵՐԵՎԱՆ, 1 դեկտեմբերի․/ԱՌԿԱ/․ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը նախատեսում է եվրոբոնդերի մասնակի հետգնում, վերաֆինանսավորման և փոխարժեքի ռիսկերի նվազեցում: Ինչպես նշվել է Ֆինանսների նախարարության 2023թ. գործունեության հաշվետվությունը քննարկման ժամանակ, որին մասնակցել է նաև ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, կիրականացվեն նաև աշխատանքներ՝ տոկոսադրույքների նվազման ֆոնին միջնաժամկետ պարտատոմսերի կշռի ավելացման ուղղությամբ։

Միջազգային կառույցների հետ համագործակցության հասցեականության բարձրացման նպատակով նախատեսվում է աջակցության ներգրավում՝ ուղղված մակրոտնտեսական կայունության ապահովմանը, կայուն և ներառական տնտեսական աճի խթանմանը, առանցքային ոլորտներում բարեփոխումների իրականացմանը: Կիրականացվեն նաև կարողությունների զարգացմանը, փորձի փոխանակմանն ուղղված աշխատանքներ:

Համաշխարհային ֆինանսական շուկայում ՀՀ դիրքի ամրապնդման, վարկանիշի բարձրացման նպատակով իրականացվել են միջոցառումներ և արձանագրվել են հետևյալ արդյունքները. 2023թ. ընթացքում «Fitch» և «Standard and Poor’s» գործակալությունների կողմից ՀՀ սուվերեն վարկանիշի բարձրացում՝ մեկ աստիճանով և վարկանիշի հեռանկարի բարելավում «Moody’s» գործակալության կողմից, միջազգային հարթակներում ՀՀ պատշաճ ներկայացվածության ապահովում, միջազգային ֆինանսական աշխարհում ՀՀ վարկանիշի ամրապնդում, վարկանիշի բարձրացում:

Միջազգային համագործակցության համակարգի բարելավման ուղղությամբ, մասնավորապես, նախատեսվում է Երևանում կազմակերպել ՎԶԵԲ կառավարիչների խորհրդի 2024թ. տարեկան հանդիպում և գործարար համաժողովը: Միջազգային գործընկերների մասնակցությամբ կկազմակերպվեն միջոցառումներ՝ դոնոր համաժողովներ, երկկողմ գործընկերների հետ կոնֆերանսներ և փորձի փոխանակման միջոցառումներ:

Հայաստանի կողմից եվրոբոնդերի թողարկում

2021 թվականի փետրվարի 4-ին Հայաստանը հաջողությամբ տեղաբաշխեց 750 մլն դոլար արժողությամբ եվրոբոնդեր՝ 10 տարի մարման ժամկետով և 3,6% արժեկտրոնային եկամտաբերությամբ։ Ինչպես այն ժամանակ նշել էր Փաշինյանը, պահանջարկը գերազանցել է 3 մլրդ դոլարը, տեղաբաշխումը տեղի է ունեցել Հայաստանի պատմության մեջ ամենաբարենպաստ պայմաններով՝ ամենացածր դրույքաչափով։ Նշվել է, որ Հայաստանը եվրապարտատոմսերի միջոցների մի մասն օգտագործելու է «ֆինանսական բարձիկ» ձևավորելու համար։

2020 թվականի ապրիլին ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը հայտարարեց, որ Հայաստանը դիտարկում է եվրապարտատոմսերի նոր թողարկման հնարավորությունը՝ գուցե նույնիսկ դրամով։ Նա նշեց, որ 2019 թվականի սեպտեմբերին, երբ ներկայացվեց եվրապարտատոմսերի հերթական թողարկումը, ներդրողները հայտարարեցին հայտարարված ծավալից 4-5 անգամ ավելի շատ ներդրումներ կատարելու պատրաստակամության մասին։

2019 թվականի սեպտեմբերի 26-ին Հայաստանը՝ ի դեմս ֆինանսների նախարարության, կապիտալի միջազգային շուկայում տեղաբաշխեց 500 մլն ԱՄՆ դոլար ընդհանուր ծավալով եվրապարտատոմսեր՝ 10 տարի մարման ժամկետով և 3,95%արժեկտրոնային եկամտաբերությունը, ինչը զգալիորեն ցածր է արժեկտրոնից։ նախորդ երկու թողարկումների պարտատոմսերի եկամտաբերությունից։

Նախկինում Հայաստանն իրականացրել է եվրապարտատոմսերի երկու թողարկում. Առաջին թողարկումն իրականացվել է 2013 թվականի սեպտեմբերի 19-ին, երբ թողարկվել են 700 մլն դոլար արժողությամբ եվրոբոնդեր՝ 6% տարեկան եկամտաբերությամբ և 7 տարի մարման ժամկետով՝ մինչև 2020 թվականի մարտի 30-ը։ Միաժամանակ, 2021 թվականի հուլիսի դրությամբ առաջին թողարկումից շրջանառության մեջ են գտնվում 500 մլն դոլար արժողությամբ պարտատոմսեր, քանի որ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը հետ է գնել 200 մլն դոլարը։ Երկրորդ թողարկումն իրականացվել է 2015 թվականի մարտի 26-ին՝ 500մլն դոլար ծավալով և 7,15% եկամտաբերությամբ, 10 տարի մարման ժամկետով` մինչև 2025 թվականի մարտի 26-ը:

Հայաստանի սուվերեն վարկանիշերի մասին

2023 թվականի օգոստոսի 25-ին S&P Global Ratings միջազգային վարկանիշային գործակալությունը բարձրացրել է Հայաստանի երկարաժամկետ սուվերեն վարկային վարկանիշնրը արտարժույթով և ազգային արժույթներով՝ «B+»-ից մինչև «BB-» և «B» մակարդակում հաստատել կարճաժամկետ սուվերեն վարկային վարկանիշերը օտարերկրյա և ազգային արժույթներով, հեռանկարը՝ «Կայուն»։ Հայաստանի փոխանցման և փոխարկելիության գնահատականը նույնպես վերանայվել է «BB-»-ից «BB»-ի։

2023 թվականի հուլիսի 28-ին Fitch Ratings միջազգային վարկանիշային գործակալությունը բարձրացրել է Հայաստանի արտարժույթով թողարկողի դեֆոլտի երկարաժամկետ վարկանիշը (IDR)՝ «B+»-ից մինչև «BB-»՝ «Կայուն» կանխատեսմամբ։

2023 թվականի հունիսի 22-ին Moody's միջազգային վարկանիշային գործակալությունը հաստատել է Հայաստանի «Ba3» սուվերեն վարկանիշը՝ փոխելով կանխատեսումը «Բացասականից» «Կայունի»։ Վարկանիշի կանխատեսման վերանայումը հիմնված է Հայաստանի տնտեսական և հարկաբյուջետային հեռանկարների և ռիսկերի հավասարակշռության բարելավման մասին գործակալության գնահատականի վրա՝ համեմատած նախորդ վարկանիշի շնորհման պահին (2022թ. մարտ) նվազման ուղղությամբ ռիսկերի գերակշռության հետ:-0-